Huỳnh Văn Cát
Nhà giáo Huỳnh Văn Cát và Nhà thơ Nguyễn Giúp |
Hát “bả trạo”
Quảng Nam
còn có tên hát xạo. Hát xạo để vui cửa vui
nhà, để nụ cười sãng khoái nở
trên đôi môi thơm nồng mùi thuốc lá gò nổi nguyên trinh.
Hát “ba trạo” có
nhiều câu rất tục ( thông tục) và
cũng có nhiều
câu rất thanh.
Cái không gian
thơ mộng dưới ánh trăng vàng có lũy tre
xanh của ngày xa xưa ấy đã và đang đi vào
dĩ vãng! Nhưng cái hồn của của nghệ sĩ
dân gian vẫn rạng ngời thể phách tinh
anh qua câu hò lắng đọng.
Trăng tròn vàng
vạnh rải dát vàng huyền ảo lung linh. Trai gái công khai ghẹo nhau. Cô nàng
tuổi tròn đôi tám, nước da bồ quân, môi đỏ thơm nồng trầu xanh - cau tươi -
vôi trắng, mắt long lanh nhìn chàng trai
đang say mê tài sắc của nàng, cất giọng bông đùa:
Chàng ra
làm chi mà mỗi tháng mỗi ra
Chàng
ra một bận thì
thiếp khổ ba
bốn ngày
Nhanh như tia
chớp, chàng:
Anh ở
trong nớ anh
mới ra
Cha mẹ
em có nhắn biểu ông bà em
vô chơi.
Thâm thúy sao! ở
trong cái nớ có cha mẹ em chớ đâu
phải gì riêng anh?
Đương nhiên là
vậy nhưng cô gái má lúm đồng tiền lúng
liếng vẫn tỉnh bơ:
Hai bên thì cỏ mọc
rậm rì
Ở
giữa có cái khe nước chảy hỏi anh
đi đừơng nào?
Tiếng vỗ tay vang
dội - tiếng cười giòn tan - tiếng trầm
trồ râm ran ồn lên sôi động cả góc trời,
rồi bỗng nhiên chùng xuống, rồi đột ngột lặng im để lắng nghe câu đối lại:
Hai tay anh
ôm chặt hai
quả đào
Dưới khe
nước chảy, anh cắm sào anh nhảy qua.
Dùng hình ảnh thiên nhiên thanh thoát để diễn
đạt cái thanh cao thông tục của đời thường sao mà tài hoa đến
thế!
Ông bà ta, thiếu
chữ - thừa thông minh, không biết phép tu từ ẩn
dụ là gì, không học trường viết văn nào
hết, mà xuất khẩu thành thơ trong mọi tình huống.
Phải chăng ngôn
từ chỉ là cái ngọn, cảm xúc mới là cái gốc? Gốc cảm xúc ăn sâu vào đất chất
liệu trữ tình nên ngọn ngôn từ sum sê xanh tươi đỏ hồng hoa lá sừng sững trên
sườn non cao.
Đúng! Văn học dân
gian là nguồn sữa
mẹ.
(Giao Thủy, những ngày giáp Tết Quí Tị)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét